شب یلدا
•
شب یَلدا یا شب چلّه یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است.[1] در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیم‌کره? شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود. نام دیگر این شب «چِلّه» است، زیرا برگزاری این جشن، یک آیین ایرانی‌است.[2]
یلدا به زمان بین غروب آفتاب از 30 آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته می‌شود. خانواده‌های ایرانی در شب یلدا، معمولاً شامی فاخر و همچنین انواع میوه‌ها و رایج‌تر از همه هندوانه و انار را مهیا و دور هم سرو می‌کنند. پس از سرو تنقلات، شاهنامه‌خوانی،[3] قصه‌گویی بزرگان خانواده برای دیگر اعضای فامیل و همچنین فال‌گیری با دیوان حافظ رایج است.[1]
ریشه? نام و دیگر واژه‌ها
«یلدا» برگرفته از واژه? سریانی ???? به‌معنای زایش است[4] و شب چله هم که مترادف شب یلداست از آن روست که چهل روز اول زمستان را «چله بزرگ» و بیست روز بعد از آن را «چله کوچک» نامیده‌اند.[5] ابوریحان بیرونی از این جشن با نام «میلاد اکبر» نام برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانسته‌است.[6] در آثارالباقیه بیرونی، از روز اول دی ماه، با عنوان «خور» نیز یاد شده‌است. در قانون مسعودی نسخه? موزه بریتانیا در لندن، «خُره روز» ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر «خرم روز» نامیده شده‌است.[7]
چلّه، دو موقعیت گاه‌شمار در طول یک سال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان (تیرماه) و دیگری در آغاز زمستان (دی‌ماه)، هریک متشکل از دو بخش بزرگ (چهل روز) و کوچک (بیست روز) است. واژه? چلّه برگرفته از چهل[8] و مخفف «چهله» و صرفاً نشان‌دهنده? گذشت یک دوره? زمانی معین (و نه الزاماً چهل روزه) است.[9]
شب چله در حوزه ایران بزرگ
در خراسان بزرگ تا کشمیر شب چله بزرگ مورد تکریم بوده‌است. بخصوص در افغانستان، بخش‌هایی از پاکستان و شمال هند و کشمیر به شب یلدا شب چله کلان (تلفظ به انگلیسیchillai kalan) می‌گویند. بخصوص در میان تاجیکان شب چله کلان (بزرگ) با آیین‌هایی همراه است. این آیین‌ها شباهت زیادی به آیین‌های شب چله ایرانی دارد.
در مزار شریف، همه ساله با نزدیک شدن به آخرین و طولانی‌ترین شب از فصل پاییز که چله بزرگ نام دارد، مردم فرهنگ دوست ولایت بلخ در شمال افغانستان با آداب و رسوم خاص خود به استقبال این شب می‌روند.[22]
آیین‌های متفاوت یلدا در نقاط مختلف ایران
 |
برای تأییدپذیری کامل این بخش به منابع بیشتری نیاز است. |
انار شب چله
آیین‌های رایج در خراسان
کفبیخ یا بیخ زنی در شب چله در زیبد.
در ادبیات خراسان واژه یلدا به ندرت به‌کار برده شده‌است بلکه در تمام ادوار تاریخی تا آنجا که اسناد شفاهی و مکتوب وجود دارد شب چله یا چله نشینی بکار رفته. در این شب طولانی آیین‌ها و مراسم‌های ویژه وجود داشته که شاید در سایر مناطق ایران کمتر مرسوم بوده‌است به آن شب چراغانی چله یا شب چراغ نیز می‌گفته‌اند. در قدیم از آنجا که هر میهمانی برای رفتن به شب نشینی، چراغی را همراه خود می‌برده‌است و به دلیل فراوانی چراغ‌ها عبارت چهل چراغ که نشانه کثرت است نیز بکار می‌بردند. انار و هندوانه در اکثر مناطق رایج بوده‌است اما در خراسان علاوه بر انار و خربزه بیشتر لبو یا چغندر پخته، شلغم پخته و پختیک (لبوی خشک شده)، برگه‌های خشک شده زردآلو و هلو … و شربت و شیرینی «کف» کفبیخ مرسوم بوده‌است.[23] [3]
شیرینی سنتی کفبیخ
جشن شب یلدا
جشن یلدا یا شب چله زیبد
تهیه شیرینی کف یا کفبیخ یکی از آیین‌های ضروری و واجب شب چله در منطقه جغرافیایی قهستان و خراسان قدیم است. کفبیخ یک نوع شیرینی یا شربت سنتی است. یکی از آیین‌های ویژه شب چله در استان خراسان رضوی و خراسان جنوبی برگزاری مراسم «کف زدن» کفبیخ است. در این مراسم ریشه گیاهی به نام چوبک را که در این دیار به «بیخ» مشهور است، در آب خیسانده و پس از چند بار جوشاندن، در ظرف بزرگ سفالی به نام «تغار» می‌ریزند. مردان و جوانان فامیل با دسته‌ای از چوب‌های نازک درخت انار به نام «دسته گز» مایع مزبور را برای ساعت‌ها هم می‌زنند تا به صورت کف سفت درآید و این کار باید در محیط سرد صورت گیرد تا مایع مزبور کف و سپس سفت شود خشک شده آن مانند گز اصفهان می‌شود. کف آماده شده در پایان با مخلوط کردن شیره یا شکر آماده خوردن شده و پس از تزیین با مغز گردو و پسته برای پذیرایی مهمانان برده می‌شود. در این میان گروهی از جوانان در مراحل نخست کف زنی قبل از شیرین کردن کف‌ها مجاز هستند با پرتاب آن به سوی همدیگر و مالیدن کف به سر و صورت یکدیگر شادی و نشاط را به جمع مهمانان می‌افزایند.
یکی از سنتهای مهم برگزاری مراسم عروسی در ایام جشن‌های چله بوده‌است که سه روز طول می‌کشیده‌است مراسم سرحمومی در شب چله از آن جمله بوده‌است. سرحمومی مراسمی است که داماد در حمام عمومی مردانه و عروس در حمام زنانه طی مراسم با شکوهی به حمام می‌بردند و با رقص و پایکوبی و چوب بازی مراسم حنا بندان بعد از شستن و کیسه کشی داماد انجام می‌دادند و در مراسم حنا بندان آواز امشب حنا می‌بندیم… بر دست و پا می‌بندیم … را به صورت گروهی می‌خواندند؛ و در پایان لباس نو بر عروس و داماد و اقوام نزدیک آنها می‌پوشانند که این مراسم گاهی تا سحر طول می‌کشید و مقدمه مراسم عروسی است که در بعد از ظهر روز بعد برگزار می. افراد دعوت شده در صحن حمام جمع می‌شدند اما جوانان و افراد غیر مدعو تا پایان مراسم در بیرون از حمام جمع می‌شدندو شوخی و بازی سیاه بازی و انتر بازی درمی‌آوردند.[19]
خیلی وقت ها در طراحی سایت و به ویژه بلاگ سایت ها، بهترین طرح ها، ساده ترین طرح‌ها هستند. Help Scout تولید کننده نرم افزارهای خدمات مشتریان، که ما آن را به عنوان اولین مورد از بهترین وبلاگ های دنیا معرفی کرده ایم، در طراحی بلاگ خود از یک طراحی مینیمال و منحصر به‌فرد استفاده کرده است. این طراحی استفاده از کپی و تصاویر را محدود می کند و فضای خالی را می پوشاند.
به طور کلی ما قبلاً از میکروسایت « Stories» مایکروسافت استفاده کرده ایم. برای احیای برند یک مدرسه قدیمی چه راهی بهتر از یک وبلاگ زیبا و تعاملی که دارای یک محتوای برندسازی شده الهام بخش است؟ علاوه بر این، طرح مربعی این استوری ها یادآور لوگوی مایکروسافت است که به یک ثبات برند ارزشمند دست پیدا می کند.
یکی از پارامترهای مهم برای طراحی یک وبلاگ خوب، داشتن استایل و تم رنگی با ثبات است، به طوری که 80% از افراد می گویند که رنگ‌‌ها شناخت آنها را از برندها افزایش می دهد.
Design Milk، یک outlet آنلاین طراحی معاصر است که از طراحی بسیار ساده‌ای برای متمایز کردن پست های برجسته خود استفاده می کند. نوار کناری سمت راست که به طور مداوم در تمام طول مطالعه یک پست دیده می‌شود، برای نمایش تصاویر بندانگشتی مقالات دیگر فوق العاده است. علاوه بر این، این روش یک استراتژی برای ساختن لینک های داخلی است که خوانندگان را تشویق می کند بیشتر در سایت شما بمانند، پس استفاده از این ایده در طراحی سایت شما، علاوه بر جذابیت طراحی می تواند به بهبود سئوی سایت شما نیز کمک کند.
Fubiz، یک بلاگ هنر و طراحی و نمونه ای از یک طراحی تمیز است که ویژگی های جالبی دارد. در بالای صفحه بلاگ، خوانندگان می توانند پست های برجسته را از نوار کناری اسکرول کنند. در زیر آن یک جستجوگر خلاقانه است که بازدیدکنندگان می توانند پرسونای انتخابی خود (از عاشقان هنر گرفته تا برون سپاری.)، موقعیت مکانی و نوع محتوایی که دنبال آن می گردند را انتخاب کنند. از این قسمت خوانندگان می توانند محتوای ویژه خودشان را باز کنند.
عجیب نیست که این نوع طراحی برای یک سایت خبری با اسمی مانند « Webdesigner Depot» از لحاظ بصری جذاب است. چیزی که به طور مشخصی نظر کاربران را به خود جلب می کند نحوه ترکیب آیکن های شبکه های اجتماعی در هر پست است. در حالی که ما خواندن هر قسمت را پیشنهاد می کنیم، در دسترس داشتن این لینک ها به صورت آماده به بازدید کنندگان کمک می کند که عنوانی را که به نظرشان جذاب است، فوراً به اشتراک بگذارند. فلش های نویگیشن آن ها را در سمت راست ببینید، آیا تا به حال اسکرول از بالا تا پایین یک صفحه انقدر برای شما انقدر ساده بوده است؟
به تصویر هدر نگاه کنید. رنگ های شفاف، پوشش وایرینگ، مردمک چشم و تضاد متن ها . این موارد چشم خوانندگان را درگیر می کنند.
صفحه اصلی Brit + Co واضح، تمیز و گرم است و افراد را جذب می کند. به هم ریختگی و بی نظمی در آن دیده نمی شود، درک محتوا را راحت تر می کند و طرح آن به شدت سازماندهی شده است. تصاویر رنگی مناسب با فصل که استفاده شده اند بسیار جذاب و البته بیانگر جریان و داستانی هستند که در دل محتوا نهفته است. به آیکن پینترست توجه کنید، وجود آیکن پینترست در بلاگ هایی که حاوی تصاویر جذاب هستند بسیار مهم است.
طراحی رنگی و استوار Tesco Living، بلاگ سایت فروشگاه زنجیره‌ای بریتانیایی Tesco بسیار جذاب و دوست داشتنی است. Tesco Living به تعادل خوبی از سادگی و برجستگی (simplicity and boldness) دست پیدا کرده است. طرح این بلاگ به شدت مینیمال است اما کسل کننده نیست. سایه های گرم و صمیمانه در همه دسته بندی‌های محتوا و عکس ها و سایه های رنگ های سایت برجسته است. این یک مثال عالی از نحوه دستیابی تصورات صحیح به یک ظاهر جذاب است. مخصوصاً اگر با مفهوم کلی برند شما تناسب داشته باشد.
Crew Backstage، بلاگ پلتفرم Crew که مخصوص طراحان و توسعه دهندگان است، دارای یک طراحی بلاگ مینیمال و افسانه ای اما یک مورد منحصر بفرد آرام است. توجه داشته باشید که در بالای صفحه یک پست بلاگ با یک عنوان بزرگ، زیرعنوان و CTA برای مطالعه بیشتر وجود دارد. در سمت چپ یک CTA مینیمال وجود دارد که ارتباط با Crew یا یادگیری بیشتر را برای خوانندگان سایت راحت تر کرده است. علاوه بر این، این ثبات باز هم وجود دارد، تمام چیزهایی که در بالای صفحه قرار دارند شامل همان سایه آبی هستند که برای فراخوانی اطمینان برند نمایش داده شده است.
نه تنها کپی رایترهای عالی Innocent Drinks مردمی هستند بلکه طراحی بلاگ آن به خوبی یادآور این است که ضرورتی ندارد طراحی بلاگ ها چندان فانتزی باشد.
بلاگ عکاسی 500px درست مانند Crew با یک مقاله ویژه و یک تصویر بزرگ و برجسته با تعریف بسیار زیاد برای جذب خواننده در آن آغاز می شود که به‌طور واضحی بیانگر موضوع بلاگ است. این جریان با تکیه بر قدرت عکاسی، محتوای با ارزش عکاسی را به نمایش می گذارد.
بلاگ هایی که موضوع آنها به زندگی اختصاص یافته است توجه ما را به خود جلب می کنند. BarkPost، وبلاگ شرکت جعبه اشتراک سگ BarkBox به دلایل زیر، نمونه ای عالی از یک طراحی خوب است:
بعضی از افراد می گویند سازمان های عام المنفعه نمی توانند بلاگ داشته باشند در حالی که چنین نیست و نویگیشن رنگی و واضح Goodwill خوانندگان را به المان های مهمی از این بلاگ می کشاند. پست ها به طور منظمی قرار گرفته اند و به راحتی برای خوانندگان قابل دسترسی هستند. بازدید کنندگان می توانند نوع اطلاعاتی را که برای آن ها مهم هستند با انتخاب یک موضوع از منوی کشویی بالای سمت راست انتخاب کنند.
بعد از موسسات عام المنفعه به مؤسسه خیریه water می رسیم که به طور فوق العاده ای از عکس های با کیفیت استفاده کرده است.
قبل از هرچیز جالب است بدانید که کار Johnny Cupcakes درست کردن کاپ‌کیک نیست بلکه در صنعت پوشاک فعالیت دارد. اما این شرکت به طور فوق العاده ای از محصولات پخت و پز برای بازی با نام برند خود استفاده کرده است و ساب دامین kitchen را برای بلاگ خود انتخاب کرده است.
